Baxışlar Arasında Yaşamaq: Kuir İnsanların Təhlükəsizlik Təcrübələri

Kuir insanlar üçün təhlükəsizlik anlayışı yalnız fiziki zərərin olmaması ilə məhdudlaşmır. Təhlükəsizlik küçədə addımlayarkən hər baxışın bir təhdid kimi hiss olunmamasıdır. Otağa daxil olarkən mühakimə yükünü daşımamaqdır. Qorxmadan nəfəs almaq, mövcud olmaq və özünü ifadə edə bilmək azadlığıdır. Xüsusilə də, kuirliyin şübhə və ya düşmənçiliklə qarşılandığı məkanlarda təhlükəsizlik çoxqatlı və kövrək bir anlayışa çevrilir — həm şəxsi, həm də ictimai xarakter daşıyan bir anlayışa. Bu məqalədə fərqli təcrübəli kuir insanların səslərinə söykənərək, təhlükəsizlik və güvənliyin həm şəxsi, intim mənada, həm də ictimai məkanlarda nə demək olduğunu araşdırırıq.

Məkan yox, hiss olaraq təhlükəsizlik

Bir çox kuir insan üçün təhlükəsizlik divarlarla və ya müəyyən yerlərlə bağlı deyil, emosional vəziyyətlə bağlıdır. Bir iştirakçının dediyi kimi: “Elə bir yer ki, orada stress hiss etmirəm, özümü qəbul olunmuş hiss edirəm. Bu, həm mənim otağım ola bilər, həm də valideynlərimdən uzaq bir məkan.” Lakin bu hiss ictimai məkanlarda tez sönür, çünki orada tez-tez aqressiv və ya konservativ kişilərin — adətən “qaqa”ların — varlığı dərhal qorxu və narahatlıq doğurur.

Sadəcə ictimai məkanda var olmaq belə gərginliklə doludur. Baxışlar, istənilməyən şərhlər və ya fiziki müdaxilələr adi məkanları təhlükəli ərazilərə çevirir. Bir iştirakçının dediyi kimi: “Mənim ən minimum istəyim budur — heç bir səbəb olmadan mənə baxmasınlar.” Amma bu minimum belə çox vaxt əlçatmaz qalır.

İcma qorunma mexanizmi kimi

Kuir çevrələr bu narahatlıqlara qarşı tez-tez bir sipər rolunu oynayır. Bir iştirakçı izah edir: “Son bir ildə kuir çevrəsi formalaşdırıb onlarla vaxt keçirməyə başladım. Bu mənə çox daha çox təhlükəsizlik və güvənlik verir.”

Amma dəstəkçi icmaların içində belə görünürlük təhlükəli hiss oluna bilər. Birinin “barmaqla göstərilməsi” ifşa qorxusunu artırır. Bəzi insanlar üçün bu, qoruyucu (red. profilaktik) davranışlara səbəb olub — məsələn, ictimaiyyət içində sərt və ya maskulin görünüşə bürünmək, bir npv uşaqlıqda zorakılıq təcrübələrindən qaynaqlanan müdafiə mexanizmi kimi.

Emosional və fiziki təhlükəsizliyin kəsişməsi

Çoxları üçün emosional və fiziki təhlükəsizlik ayrılmazdır. Kəskin baxış və ya pıçıldanan təhqir fiziki hücum qədər qaçış reaksiyasını oyada bilər. Bir iştirakçının dediyi kimi: “Əgər emosional olaraq təhlükəsiz hiss etmirəmsə, bu o deməkdir ki, fiziki olaraq da təhlükəsiz deyiləm.” Bu da gündəlik seçimləri formalaşdırır — nə geyinmək, hansı küçədən getmək, ictimai nəqliyyata minmək və özünü necə aparmaq.

Sadəcə yayda qısaqol köynək geyinmək belə təhlükəli ola bilər. Geyimlər xəyali risklərə görə ölçülür: Bu diqqət çəkəcəkmi? Aqressiya doğuracaqmı? Bir iştirakçı daim tünd rəngli paltar geyindiyini deyib, digəri isə qulaqcıqları taxıb (hətta musiqi dinləməsə də) tez addımlamağı bir müdafiə üsulu kimi bölüşüb.

Müdafiə üsulları və səssiz qaydalar

İctimai baxışlardan sağ çıxmaq üçün bir çox kuir insan danışılmayan qaydalara əməl edir: ciddi üz saxlamaq, göz təmasından qaçmaq, tez yerimək. Bir iştirakçı təsadüfən avtobusda selfi çəkdiyini, fotoya baxanda isə nə qədər gərgin və ciddi göründüyünə təəccübləndiyini danışıb — bu, fərqinə varmadan taxdığı bir müdafiə maskası idi.

Bəziləri isə kiçik müqavimət addımlarına əl atır, məsələn, zorakılıq göstərənlərin üzünə dik baxmaq. Bəzən bu, baxışı dayandırır, bəzən isə daha da həyasızlaşdırır. Nəticə heç vaxt əvvəlcədən bilinmir, hər qərar risklə doludur.

Niyə təhlükəsizlik əlçatmaz görünür

Bütün bu təcrübələrin altında sistematik bir uğursuzluq dayanır: zorakılıq çox vaxt cəzasız qalır. Hücum edənləri şikayət etmək özü təhlükəli hiss olunur — çünki polis ya biganə qalır, ya da əlavə təzyiq yaradır. Bir iştirakçı deyir: “Onlar bilirlər ki, şikayət olunsalar belə, ciddi nəticə olmayacaq. Ona görə həll yolu budur — bacarsaq qarşılıq veririk, bacarmasaq uzaq dururuq və ən təhlükəsiz varianta ümid edirik.”

Həyatda qalma rejimində yaşamaq

Toplanan səslər ortaq bir reallığı göstərir: kuir insanlar hətta zorakılıq baş vermədiyi anlarda belə ədavətli mühitlərdə yaşamaq uğrunda mübarizə aparırlar. Təhlükəsizlik heç vaxt zəmanət deyil, kövrək bir haldır — əhvaldan, mühitdən və dəstəkçi insanların varlığından asılıdır.

İstər tez addımlamaq, istər sərt maska taxmaq, istərsə də kuir dostlara yaxın olmaq — bütün bunlar yaşamaq üçündür, inkişaf etmək üçün deyil. Bu strategiyalar sadəcə ictimai məkanda mövcud olmaq üçün tələb olunan ağır emosional yükü göstərir.

Deməli, təhlükəsizlik sadəcə inkar olunmuş bir hüquq deyil, həm də gündəlik bir mübarizədir — baxışlarda, jestlərdə, geyim seçimlərində və evə qayıdış yollarında gedən mübarizə. Bu mübarizə bir çox insanı eyni minimal istəyə gətirir: tək buraxılmaq, müdaxilə olmadan mövcud olmaq, küçələrdə qorxmadan hərəkət etmək.

Powered by Froala Editor