Tualetdə telefondan çox istifadə edirsiniz? Babasil riskini artıra bilərsiniz.

Yeni araşdırma telefon, tualet və babasil arasında əlaqə haqqında nə deyir?

Tualetdə uzun müddət telefondan istifadə babasil riskini artıra bilər. Bu isə artıq gücənməklə deyil, insanların daha uzun müddət oturması ilə bağlıdır. Çərşənbə günü dərc olunmuş araşdırmada belə deyilir.

Boston şəhərində yerləşən Beth Israel Deaconess Tibb Mərkəzinin PLOS One jurnalında yayımlanan araşdırmasına görə, kolonoskopiya müayinəsindən keçən 125 pasiyent üzərində aparılan kəsişən təhlil göstərib ki, smartfondan istifadə edənlər tualetdə daha çox vaxt keçirirlər. İştirakçıların 37 faizi tualetdə telefonla 5 dəqiqədən çox vaxt keçirdiklərini bildirib. Smartfondan istifadə etməyənlərdə isə bu göstərici cəmi 7 faiz olub.

Yaş, gender, bədən kütlə indeksi (BKİ), lifli qidalanma, fiziki aktivlik və gücənmə kimi amillər nəzərə alındıqdan sonra belə, telefondan istifadə babasil riskini 46 faiz artırıb.

Araşdırmanın müəlliflərindən biri, qastrointestinal hərəkətlilik üzrə mütəxəssis Chethan Ramprasad bildirib ki, babasil çox vaxt ciddi qəbul edilmir, halbuki onun müalicəsinə hər il milyonlarla dollar xərclənir:

“Heç kim anus və düz bağırsağında olan bir problem haqqında danışmaq istəmir, amma bu olduqca insani bir mövzudur.”

Araşdırmanın baş müəllifi Trisha Pasricha isə The Washington Post qəzetinin “Həkimdən soruşun” rubrikasının müəllifidir.

Niyə tualetdə telefonla oturmaq problemdir?

Telefon indi insanların əksəriyyəti üçün tualet yoldaşına çevrilib. 2022-ci ildə aparılmış sorğuya görə, amerikalıların 65 faizi tualetdə telefondan istifadə etdiyini etiraf edib. Araşdırmaçılar bildirirlər ki, bu diqqət yayındırıcı vərdiş tualetdə qalma müddətini artırır və nəticədə babasil riskini yüksəldir.

Ənənəvi olaraq əsas risk faktoru kimi göstərilən gücənmə isə araşdırma qrupunda əhəmiyyətli nəticə verməyib. Bu isə göstərir ki, tualetdə keçən vaxt daha önəmli risk faktoru ola bilər.

Qastroenteroloqlar uzun müddətdir xəbərdarlıq edirlər ki, tualetdə çox oturmaq zərərlidir. Araşdırma müəlliflərinin fikrincə:

“Adi tualet oturacağında çanaq döşəməsinə dəstək olmadan oturmaq babasil yastıqcıqlarında təzyiqi artırır. Bu təzyiq davamlı olduqda isə həmin yastıqcıqlar şişərək görkəmli babasilə çevrilə bilər.”

Respondentlərin çoxu telefonlarının tualetdə vaxtlarını artırdığını dərk etməyiblər. Bu isə insan davranışları ilə qavrayış arasında boşluğu göstərir.

Babasil — anus və düz bağırsağın aşağı hissəsində damarların şişməsi və iltihabıdır. Hamiləlik, az lifli qida, xroniki qəbizlik və ya ishal, artıq çəki kimi bir çox amil səbəb ola bilər. Xərçəng xarakterli olmasa da, babasil narahatlıq, ağrı və bəzən qanaxma ilə müşayiət olunur.

Əməliyyatsız müalicəsi də bahalıdır. 2014-cü il araşdırmasına görə, yalnız ABŞ-da 1,4 milyon insan bu problem üçün həkimə müraciət edib və illik xərc 770 milyon dollar olub. Johns Hopkins Tibb Məktəbinin məlumatına əsasən, 50 yaşdan yuxarı insanların yarısı ömrünün hansısa dövründə babasil yaşayır.

Milli Diabet, Həzm və Böyrək Xəstəlikləri İnstitutu liflə zəngin qida qəbulunu artırmağı, çoxlu su içməyi, müntəzəm idman etməyi və tualetdə uzun müddət oturmamaqla riskin azaldıla biləcəyini bildirir.

Babasildən qorunmaq üçün nə etmək olar?

Penn State Tibb Kollecinin assistent professoru və qastroenteroloq Jessica D. Dahmus deyir ki, o, pasiyentlərinə tualetdə 5–10 dəqiqədən artıq vaxt keçirməməyi və telefonlarını vərdiş halına gətirməməyi tövsiyə edir.

Onun sözlərinə görə, lifli qidaların artırılması qəbizliyin qarşısını alır və bununla da babasil riskini azaldır.

Tövsiyə olunan gündəlik lif qəbulu qadınlar üçün 25 qram, kişilər üçün isə 30 qramdır. Amma əksər amerikalılar bu həddi keçmir.

2017-ci ildə American Journal of Lifestyle Medicine jurnalında dərc olunmuş araşdırmaya əsasən, əhalinin yalnız 5 faizi gündəlik lif qəbulunu qarşılaya bilir.

Mütəxəssislər deyirlər ki, paxlalılar, mərcimək, tam taxıllar, giləmeyvələr və yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər kimi liflə zəngin qidalar nəcisi yumşaldır, bağırsaq hərəkətini asanlaşdırır və düz bağırsaqdakı damarların təzyiqini azaldır.

Powered by Froala Editor