Latviya İstanbul Konvensiyasından çıxmağa səs verib

Latviya qadınlara qarşı zorakılığa qarşı beynəlxalq sazişdən çıxmağa qərar verib

Latviya parlamenti qadınlara və ailədaxili zorakılığa qarşı müdafiəni nəzərdə tutan beynəlxalq sazişdən — İstanbul Konvensiyasından çıxmağa səs verib. Uzun və gərgin müzakirələrdən sonra qəbul edilən qərar ölkə daxilində və xaricində etirazlara səbəb olub.

Riqada bu həftə minlərlə insan parlamentin qərarına qarşı etiraz aksiyalarında iştirak edib. Qanunun qüvvəyə minməsi üçün indi Prezident Edgars Rinkevics-in təsdiqi tələb olunur. O, sosial şəbəkə “X”də (keçmiş Twitter) bildirib ki, qərarı “dövlət və hüquqi prinsipləri” nəzərə alaraq qiymətləndirəcək.

İstanbul Konvensiyası 2011-ci ildə qəbul edilib və Latviya onu yalnız ötən il ratifikasiya edib. Saziş hökumətləri qadınlara qarşı zorakılığın qarşısını almaq, müdafiə mexanizmləri və dəstək xidmətləri qurmaq öhdəliyinə alırdı. Latviya Avropa İttifaqında bu sənəddən çıxmağa addım atan ilk ölkə olub. 2021-ci ildə Türkiyə analoji qərar qəbul etmişdi — bu, Avropa Şurası tərəfindən “qadın hüquqları üçün ciddi geriləmə” kimi qiymətləndirilmişdi.

Cümə axşamı keçirilən 13 saatlıq debatın sonunda Seym (Latviya parlamenti) üzvləri 56 lehinə, 32 əleyhinə olmaqla sazişdən çıxmağa səs veriblər. Qərar müxalifət tərəfindən irəli sürülsə də, hakim koalisiyanın bir partiyası — Yaşıllar və Fermerlər İttifaqından bəzi deputatlar da dəstəkləyib.

Mühafizəkar “Əvvəlcə Latviya” partiyasının lideri Ainars Slesers bildirib ki, “latviyalılar ya təbii ailəni, ya da çoxcinsli gender ideologiyasını seçməlidirlər.” Baş nazir Evika Silina isə parlament qarşısında etirazçılara qoşularaq deyib: “Biz təslim olmayacağıq, zorakılığın qalib gəlməsinə icazə verməyəcəyik.”

Latviyanın ombudsmanı Karina Palkova sazişin siyasi alətə çevrilməməsini istəyib. Equality Now təşkilatı bəyan edib ki, “İstanbul Konvensiyası Latviya dəyərlərinə təhdid deyil, əksinə, onların həyata keçirilməsinə vasitədir.”

Centrs Marta adlı qadın hüquqları təşkilatı gələn həftə yeni etiraz aksiyası planlaşdırır və deputatları “xalqın səsini eşitməməkdə” ittiham edir.
Bu arada, 22 min nəfər konvensiyanın ləğvinə qarşı petisiyaya imza atıb.

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının rəhbəri Theodoros Rusopulos Latviyanın qərarını “dezinformasiya ilə qidalanan, tələsik və dərin narahatedici geriyə addım” adlandırıb.
Onun sözlərinə görə, Türkiyənin 2021-ci ildə geri çəkilməsindən sonra qadınlara qarşı qətllərin və zorakılığın kəskin artması müşahidə olunub.

Qanun iki-üçdə iki səs çoxluğu ilə qəbul olunmadığı üçün Prezident Rinkeviçs onun geri qaytarılması və yenidən baxılması barədə qərar verə bilər. Hakim koalisiyanın digər üzvü olan Proqressivlər partiyası isə Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət imkanını istisna etməyib.

Avropa Gender Bərabərliyi İnstitutu (EIGE) məlumatına görə, qadınlar kişi qurbanlarla müqayisədə partnyor zorakılığına daha çox məruz qalır. 2022-ci ildə Latviyada 142 belə hadisə qeydə alınıb — əvvəlki illərlə müqayisədə azalma müşahidə olunsa da, bu, hələ də yüksək göstəricidir.

Powered by Froala Editor